RECENSIE HONOLULU KING - ANNE-GINE GOEMANS / AMBO|ANTHOS AMSTERDAM

"Honolulu King is een weergaloos verhaal, een realistische literaire parel"

Hoofdpersonage Hardy Hardy, de uiterlijk innemende en gemoedelijke tachtigjarige Honolulu King en Tokobaas verteld:

Ik ben op Java geboren, in Nederlands Indië. In 1935. Mijn mooiste herinnering aan mijn kindertijd is dat mijn vader me steelgitaar leerde spelen. Mijn vader, John Hardy, was een sensationeel goede steelgitarist. Na het eten zaten we samen op de galerij en speelde hij steeds dezelfde riff, totdat ik het ook kon.

De Tweede Wereldoorlog, de dood van zijn vader en later tijdens de bersiap het verlies van de rest van het gezin, hebben Hardy's wereldbeeld vervormd. Hij heeft een diepgewortelde haat tegen de Jappen, die hem jaren later in Nederland nog achtervolgt en kwelt.

Door 'Oom' Nono en 'tante' Niki, die hem hun geheimen van het stemmen van de steelgitaar en de Indische keuken meegaven, werd zijn basis gelegd. Met zijn muzikale talent bij de band de Honolulu Kings scoren ze zelfs een megahit. In die periode leert hij de grote blonde Christina kennen, voor wie hij als een blok valt. Ze runnen samen toko Hardy, waarin hij in de loop der jaren een flinke hoeveelheid cassettebandjes met interviews van Indië-landgenoten verzameld. Hij noemt ze 'wetenschappelijk materiaal', orale herinneringen aan Nederlands-Indië en de bezetting door Japan. Hun dochter Aswani begrijpt haar vaders vaderlandsliefde niet.

Hardy kijkt terug op zijn leven en treurt om zijn geliefde Christina die aan dementie lijdt. Hij heeft moeite ermee en om het voor hem aanvaardbaar te maken buigt hij de waarheid om. Hij noemt het verzorgingstehuis waar ze verblijft een hotel met verzorgend hotelpersoneel. Hij heeft prachtige jaren met haar gehad, weigert de harde realiteit onder ogen te zien en zijn verwoede pogingen om haar in de realiteit te betrekken zijn ronduit ontroerend. 

Hardy's kleindochter en oogappel Synne (Suun), studente geschiedenis, brengt meer tijd door in de toko dan in de collegebanken. Op haar beurt worstelt ze met haar gevoel van doelloosheid in haar leven en haar moeizame relaties. In de toko zijn ook, bijna behorend tot het meubilair, George en Cok, de beste vrienden van Hardy en tevens ex-bandleden van de ooit succesvolle Honolulu Kings. 

De befaamde toko Hardy, een begrip in de wijde omtrek door de lekkere pasteitjes en sateetjes, is na dertig jaar niet meer zo succesvol, ondanks de inspanningen van Suun en Hardy's beste vrienden. Wanneer er dan ook nog een sushirestaurant tegenover de toko komt zijn de rapen gaar. Hardy's Jappenhaat laait op en heeft verstrekkende gevolgen, niet zelden met voor de lezer hilarische acties.

Wanneer Hardy het ijdele idee krijgt om de hoogbejaarde Honolulu King's nieuw leven in te blazen, ontstaat er flinke reuring onder de vrienden. Hij wil ook in de voetsporen van zijn vader treden, die lid was van de vrijmetselarij. Daar doet hij, tot overmaat van ramp, een schokkende bekentenis tijdens zijn betoog. Dat alles aan verandering onderhevig is was al duidelijk, maar dit slaat alles. Er is geen weg meer terug. Welke gevolgen zal dit hebben voor Hardy en zijn dierbaren?

Honolulu King is een weergaloos verhaal, een realistische literaire parel. Goemans heeft dit meesterlijk toegankelijk geschreven, je wordt het verhaal ingezogen en blijft geboeid tot het eind. Indrukwekkend, aangrijpend, geschiedkundig, nostalgisch, humoristisch, verbittering, wraak en vergeving zijn de pijlers van dit verhaal. Hardy's minderwaardigheid om zijn afkomst, zijn kleine postuur en donkere uiterlijk en het toenemen van zijn eigenwaarde door zijn huwelijk met de blonde Christina is treffend neergezet. Goemans laat hem tot leven komen en schetst hem karakteristiek in zijn doen en laten met zijn cowboylaarzen en Hawaihemden. Ik heb het op waarheid gebaseerde verhaal als een film voor me zien afspelen. Ik rook de lekkere geuren in de toko, kreeg trek in de warme pasteitjes, maar leefde ook bijzonder mee met Hardy's traumatische gebeurtenissen in zijn jeugd en zijn verdriet om Christina.

Anne-Gine Goemans

In dit verhaal zitten 'lach en traan' gebroederlijk bij elkaar, je wordt van de ene emotie in de andere geslingerd, knap hoe Goemans dit voor elkaar krijgt door haar schrijfstijl. Ze meandert soepel tussen heden en verleden, en tussen de verschillende verhaallijnen. De dialogen tussen Hardy en zijn vrienden zijn geweldig, evenals zijn diepe liefde voor zijn vrouw en kleindochter. Goemans heeft zeer goede research gedaan voor dit boek, getuige de historische beschrijvingen en feiten.

Ze heeft heftige gebeurtenissen een podium gegeven door in het klein in te zoomen en ze terug te brengen tot menselijk formaat, waardoor het behapbaar en verteerbaar is. Het beklijft en zindert nog lang na. 

Ik had nog niet eerder een boek van haar gelezen, maar wil nu beslist haar eerdere romans Ziekzoekers en Glijvlucht lezen. Ik hoop dat deze zeer getalenteerde schrijfster inmiddels bezig is aan een volgende roman.

HONOLULU KING - ANNE-GINE GOEMANS

Uitgever: Ambo|Anthos Amsterdam

Uitgave: Paperback, 349 pagina's

                September 2015