Shyama in Boekenland: RECENSIE DE EERSTE VROUW - SUSAN SMIT / LEBOWSKI PUBLISHERS / OVERAMSTEL UITGEVERS

donderdag 27 oktober 2016

RECENSIE DE EERSTE VROUW - SUSAN SMIT / LEBOWSKI PUBLISHERS / OVERAMSTEL UITGEVERS

Blogtour Recensie, Leesclub 'In Seizoenen'.

De eerste vrouw van Susan Smit is een historische roman waarin feiten en fictie zijn samengesmolten. Susan zoomt in op één van de meest legendarische artiestenkoppels aller tijden, de gevierde Amerikaanse prima donna / actrice Geraldine Farrar en de aantrekkelijke, op roem gefixeerde Nederlander Lou Tellegen.

Het verhaal start in Hollywood, 1935, wanneer Geraldine via de telefoon te horen krijgt dat Lou is overleden. Ze reageert stoïcijns, maar ondertussen ... Daarna wordt in flashback via haar, in de ik-vorm, het verhaal verteld, waarbij Lou in de derde persoon aan bod komt. Het boek is in twee delen opgesplitst, waarin het eerste deel over hen afzonderlijk gaat en het tweede deel over hen als koppel, tegen de achtergrond van opera en film in een turbulente tijd.

Terwijl zij furore maakt als prima donna in de Berlijnse operawereld, is hij, naast zijn rol als toneelspeler met de beroemde Sara Bernhardt, druk bezig met vrouwen, gokken en overdadig drankgebruik. In tegenstelling tot Geraldine, die zich altijd kan beroepen op de steun van haar gegoede en liefdevolle ouders, is Lou een hard leven gewend, waarin hij altijd zijn eigen boontjes moest doppen. Hij verdiende zijn geld als model voor beeldhouwers, later ook bij de beroemde Auguste Rodin, en zelfs ooit, kortstondig, met boksen.

"Zeventien jaar oud is hij, maar jaren geleden vertrok hij al van zijn geboortegrond in Brabant, die hem niets meer te bieden had. Als omstandigheden op je drukken, moet je de omstandigheden veranderen, vindt hij. Je mag je er nooit door laten bepalen. Als de dingen je niet bevallen, is het tijd de dobbelsteen opnieuw te werpen... "

Dat tegenpolen elkaar aantrekken bewijzen zij maar al te zeer. Lou, die snakt naar roem en erkenning, is erg naar buiten gericht, terwijl zij van haar optredens geniet en veel meer naar binnen is gericht. Dat dit, met name bij de ongedurige Lou, voor frictie zal zorgen, zie je al aankomen. Geraldine, die had gezworen nooit te trouwen, maar voor hem als een blok valt, merkt gaandeweg dat haar liefde niet genoeg voor hem is. Lou, 'the great lover', die al eerder getrouwd is geweest, doet op zijn beurt wat voor hem zo kenmerkend is ... hij gooit de dobbelstenen opnieuw en vlucht in de armen van een ander.

"Wat hem ooit in haar verrukte, haar ambitie, haar hooghartigheid, zelfs haar planmatigheid, roept nu afkeer in hem op. .... De liefde is liefde totdat ze geen liefde meer is. Ze is als een regenbui die je ondergaat. Dat ware liefde eeuwig moet duren, is van een absurde sentimentaliteit."

Susan vertelde bij de lancering van dit boek dat ze de relatiebreuk van het stel - dat vergeleken wordt met het hedendaagse beroemde acteurskoppel Brangelina (Brad Pitt en Angelina Jolie) - heeft geschreven tijdens de periode dat haar eigen liefdesleven overeenkomsten vertoonde met dat van Geraldine, die ook tegen haar zin alleen kwam te staan. Ze heeft kunnen putten uit haar eigen verdriet.

Desondanks leest De eerste vrouw meer als een goed gedocumenteerde biografie dan als een roman. Het veranderende wereldbeeld door de opkomst van de film, het feminisme en de dreigende Eerste Wereldoorlog komt samen met de levensloop van Geraldine en Lou. Ik had meer intensiteit in hun onderlinge relatie verwacht, in plaats van de grote sprongen die nu zijn gemaakt. Hun verhaal blijft, naar mijn gevoel, hierdoor wat aan de oppervlakte hangen en neigt naar een opsomming van grote gebeurtenissen in hun leven. Het boek is wel gelardeerd met levenswijsheden waar Smit om bekend staat. Dit had naar mijn smaak iets gedoseerder gemogen.