BOEKENCLUB AVOND MET SCHRIJVER JOHN BOYNE / MEULENHOFF BOEKERIJ

Lieve lezers,

Ik was afgelopen vrijdagavond (5 juni 2015) in Amsterdam bij Uitgeverij Meulenhoff Boekerij voor een ontmoeting met de Ierse schrijver John Boyne. Samen met een aantal andere bloggers en leesfanaten lazen we hiervoor De grote stilte, het nieuwste boek van John Boyne.

Boyne heeft al een aardig oeuvre op zijn naam, maar in Nederland is hij het meest bekend van zijn verfilmde verhaal De jongen in de gestreepte pyama, Het Victoriaanse huis, Het Winterpaleis en zijn vorige roman De jongen die zijn vader zocht.

En dan nu De grote stilte, volgens schrijver John Irving "Boynes belangrijkste roman'. Het verhaal gaat over een jonge Ierse man die in 1972 naar het seminarie gaat om opgeleid te worden tot priester. Veertig jaar later staat zijn vertrouwen in de Kerk onder grote druk door de vele onthullingen over misbruik.

Nicole van der Elst, lid van de staf van de Boekenkrant, leidde het gesprek met John. Ze vertelde dat ze John in april reeds interviewde voor het aprilnummer. In een ontspannen interactie met de aanwezigen werd er 'getoetst' welke boeken van Boyne reeds gelezen waren, waarbij bleek dat vrijwel iedereen zijn werk kende.

Ze vroeg of er ook al iemand in Ierland was geweest. Een enkeling, maar er werd opgemerkt dat de kracht van het boek De grote stilte is dat je via het lezen in Ierland terecht komt, een kennismaking en bekendheid met Ierland, zonder er fysiek te zijn geweest.

Boynes inspiratie is uit het leven gegrepen, hij groeide op in Dublin. In het gelovige Ierland werden jonge mensen vroeger gedwongen zich bij de Kerk te voegen als priester of non. Dat is nu wel anders, de Kerk heeft de laatste jaren veel aan macht verloren. Ook sprak hij over het maatschappelijke verschil tussen man en vrouw, waar hij in zijn boek ook over schrijft.

Zijn keuze voor De grote stilte kwam voort uit het feit dat er nog geen Ierse romans waren over seksueel misbruik. Er is al veel geschreven over de recessie, de banken etc., maar niet over de Kerk. Hij wilde een nog onverteld, nieuw verhaal schrijven. Dat is gelukt met De grote stilte, waarin het gaat over een priester die wordt verdacht van handelingen die door zijn collega's zijn verricht. Hij vertelde over de 'onwilligheid' van priesters om iets aan het misbruik te doen, ze draaiden liever hun hoofd de andere kant op. Maar daarmee recht-vaardigen ze hun gedrag niet.

We bespraken met hem ook de achterliggende redenen. Het blijkt dat veel priesters al vanaf hun zeventiende naar het seminarie gingen, dus nog jong en onvolwassen. Doordat ze compleet werden afgesneden van het wereldse leven waren ze niet in staat om te gaan met volwassen zaken. John's theorie is dan ook dat hun sexualiteit onderontwikkeld en onderdrukt was. Het is eigenlijk niet hun natuur, ze zijn zo geworden en vergrepen zich daarom aan kwetsbare mensen, kinderen, in dit geval. John is het boek gestart met een verhaal dat zijn vader ooit aan hem vertelde.

De grote stilte is geen zwart-wit verhaal over en Good- en een Bad guy, het ligt veel genuanceerder. John zegt dat alleen gecompliceerde mensen over gecompliceerde zaken schrijven, met een knipoog naar zichzelf. Hij publiceert bijna elk jaar een verhaal. Hij heeft geen vast patroon, schrijft een verhaal van A tot Z en gaat dan schaven en bijstellen, totdat het is wat het moet zijn. Hij leest veel, een must voor een schrijver vindt hij. Hij doet overal inspiratie op en heeft zijn oren en ogen altijd open. Op zijn to-do-list staat niets anders dan schrijven! 

De verfilming van het boek De jongen in de gestreepte pyama heeft hem enorme bekendheid gebracht. Ik heb De grote stilte gelezen en ben van mening dat zijn bekendheid alleen maar zal toenemen. John schrijft bijzonder pakkend zonder te oordelen. Daar schuilt denk ik een groot deel van zijn vertellende kracht. Ik vond het een grote eer om deze fijne man te mogen ontmoeten en dank hierbij nogmaals de uitgever en in het bijzonder Jorien de Vries.