De cover van dit boek is al een sensatie op zich. Geheel opengeklapt geeft het de zeer gedetailleerde triptiek 'De tuin der lusten' weer, waarbij je ogen tekort komt om van alles te ontdekken. Het is een bijzonder boeiende visuele ontdekkingstocht. Uiteindelijk draait het om deze referentie in dit verhaal, met als ondertitel Een genie, de liefde en een meesterwerk.
Jeroen van Aken werkt zich van arme broodschilder op tot de beroemde Middeleeuwse kunstenaar Jheronimus Bosch, door Rozemond op basis van schaarse gegevens en het intrigerende oeuvre tot leven gewekt met een flinke dosis verbeelding.
Het verhaal wordt verteld vanuit het wisselende perspectief van Jeroen en zijn jeugdliefde Kathelijne, die hij weer terugziet nadat hij na zeven jaar berooid is teruggekeerd uit Venetië. Doordat hij haar achterliet heeft zij zich, door omstandigheden genoodzaakt, opgeofferd door te trouwen met zijn broer Goessen, en is inmiddels moeder van twee kinderen.
Jeroen was altijd al een buitenbeentje en maakte als kind al 'shockerende' tekeningen van nonnen met varkenskoppen, vissen met hoge hoeden of bomen met een mensenhoofd.
'Toen al kon hij niet begrijpen waarom iedereen zich met hem bemoeide. Hij wilde goedbeschouwd maar één ding: een leven lang vrij zijn om te schilderen wat in hem opkwam.'
Zijn beste vriend Rico zei: 'soms voel je je vrij zonder dat je beseft dat je juist dan geketend wordt'. De twee vrienden vullen elkaar naadloos aan, hij leidde Rico bij de hand door de buitenwereld, terwijl Rico hem omgekeerd de weg door onze binnenwereld wees.
Des te verwonderlijk vindt Kathelijne het dat hij na zeven jaar is teruggekeerd naar de plaats waar hij het meest op zijn verleden zou worden afgerekend. Desondanks trekt hij in bij Goessen en zijn gezin, die hun ouderlijk huis met schildersatelier bewoont. Terug in de voor hem 'Brabantse middelmaat' vindt hij het bij zijn broer, die het financieel voor de wind gaat, stinken naar burgermansfatsoen en praalzucht, waaronder volgens Jeroen kleinzieligheid en angst schuilgaat.
Ondertussen ploetert Goessen tevergeefs op een opdracht voor een drieluik. Kathelijne haalt Jeroen over de klus op zich te nemen. Dit maakt het niet makkelijk voor hem, hun aantrekkingskracht is na al die jaren nog even sterk en Kathelijne wil meer dan toelaatbaar is.
'Maar ik weerde me stug. Wat kon ik anders? Als ik mijn hart liet spreken, als ik háár hart liet spreken, dan gingen we onze ondergang tegemoet.'
Ondanks zijn enorme twijfels of hij het wel naar tevredenheid van de Bosschenaren kan schilderen en zijn gevecht met zijn emoties door Kathelijne's nabijheid gaat hij aan de slag. Dan komt het beslissende moment waarop hij moet kiezen hoe hij verder gaat met zijn leven ... het grote kantelpunt van Jeroen Bosch.
Rozemond heeft de afbeeldingen op de drieluik prachtig verwerkt in het verhaal. Hij laat Jeroen's fantasie erop los bij de beschilderingen waarin die zich meermaals verenigd met Kathelijne, het schilderij wordt het alternatief van hun onmogelijke liefde. De aantrekkingskracht tussen Jeroen en Kathelijne is sterk voelbaar neergezet door de auteur.
Tevens maakt Rozemond de lezer deelgenoot bij de totstandkoming van het beroemde drieluik die voortspruit uit de krochten van Jeroen's ziel met zijn ongegronde angst voor Satan, die hij slinks om de tuin wil leiden. Het is beschreven alsof je erbij staat en meekijkt, je ziet zijn worsteling, en zijn gedrevenheid, die zo levendig en geloofwaardig zijn neergezet!
Ik vond het ook treffend hoe Jeroen probeerde zijn broer Goessen uit te leggen waarom hij de boodschap van de kerk niet meer kon uitdragen.
'Het is gek, maar ik heb geen idee meer wie of wat God is. ..... Weet je Goessen, ik ben eigenlijk maar een gewone verhalenverteller. Dat is waartoe ik kennelijk op aarde ben. Akelige dingen schilderen waarmee ik de mensen eens even lekker op stang jaag. Toevallig lukt me dat vrij aardig, en dan werk ik ook nog eens snel en goedkoop. Probeer me te begrijpen ...'
En dat is wat ons nu na 500 jaar nog steeds bezig houdt, het begrijpen van Jheronimus Bosch via zijn meesterwerk(en).
DE DUIVELSKUNSTENAAR - MATTIAS ROZEMOND
Uitgeverij Luitingh Sijhoff
Uitgave hardcover/gebonden, 288 blz.
Genre Roman
Verschenen in jan. 2016
De tuin der lusten op de cover
Over de auteur:
Matthias Rozemond (1962) studeerde Duitse taal- en letterkunde. Hij schreef eerder reeds literaire thrillers en de historische roman De Rattenlijn. Hij woont in Haarlem met zijn vrouw en twee kinderen.
2016: Jeroen Bosch-jaar
In 2016 herdenkt Den Bosch het vijfhonderdste sterfjaar van Jheronimus Bosch. Het hele jaar zal in dat teken staan, met als hoogtepunt de tentoonstelling Jheronimus Bosch – Visioenen van een genie in Het Noord-Brabants museum van 13 februari t/m 8 mei: een ongeëvenaard overzicht van de middeleeuwse Bossche meester. Daarnaast worden er diverse lezingen en activiteiten rond het leven en werk van Jeroen Bosch georganiseerd.
Oh een echte must have! Wij willen ook heel graag nog naar de tentoonstelling. Mijn oudste dochter heeft net wat op school geleerd over Bosch, las het boek van Paul van Loon en is helemaal gefascineerd. Logisch vind ik ;)
BeantwoordenVerwijderenIk wil ook graag naar de tentoonstelling, maar ik hoorde dat de kaartjes al uitverkocht zijn. Geeft al aan hoe mooi het moet zijn :-)
Verwijderen