Column Ria Schopman - De perfecte lezer

Beste lezers, het verheugt mij om Ria Schopman, schrijfster van de ontroerende roman Alea, als gast op mijn blog te mogen ontvangen met een column van haar hand. Lees en geniet! 

De perfecte lezer

Iedere zichzelf respecterende schrijver is tevens een fervent lezer met de stiekeme wens in de voetstappen van door hem of haar bewonderde voorgangers te treden. Als auteur lees je daarom keer op keer de pennenvruchten van je literaire voorbeelden in de hoop de daarin verborgen code te ontcijferen die jou zal helpen net zo’n meesterwerk af te leveren. Eenmaal gevonden is het oppassen geblazen dat je die code niet zo onhandig toepast dat het opvalt, al zei de Oostenrijkse schrijver Alfred Polgar, dat plagiaat wellicht de meest oprechte vorm van verering is.

Maar genoeg over de schrijver want die vormt slechts de helft van het zogenaamde koningskoppel. Iedere verteller heeft een luisteraar nodig, iedere schrijver een lezer. Er wordt veel gesproken over het talent van de schrijver, maar lezen is net zo goed een kunst. Het is meer dan een technische vaardigheid waar je vroeger op je rapport een cijfer voor kreeg. Lezen is een samenspel, een een-tweetje, waarbij de voorzet van de schrijver door de lezer met een snoekduik à la Van Persie ingekopt mag worden.

Voor een goed boek moet je namelijk moeite doen. Er wordt je gevraagd je grenzen te verleggen, in een wereld te stappen die je niet kent, je in te leven in iemand anders. Je bent geen toeschouwer, maar deelgenoot en dat maakt je kwetsbaar. Ieder verhaal, hoe bijzonder ook, blijft een sluimerende verzameling woorden, totdat de lezer het wakker kust.

Het goede nieuws is dat die inspanning wat oplevert. Amerikaanse onderzoekers hebben onlangs ontdekt dat mensen die romans en poëzie lezen een groter empatisch vermogen hebben dan lezers van populaire fictie, waarin de hoofdpersonen zich over het algemeen een stuk voorspelbaarder gedragen.

Maar er is ook een keerzijde. De internetgeneratie zou een ‘twitterbrein’ ontwikkelen. Internetartikelen krijgen maar een paar seconden de kans om zich te bewijzen voordat de lezer doorklikt. Dit digitale leesgedrag zou zich nu verplaatsen naar offline lezen. In romans springen jongeren van pagina naar pagina, scannend naar kernwoorden en ze lijken hierdoor de vaardigheid van het traditionele “diep lezen” te zijn verloren. Door het aanpassingsvermogen van de hersenen zou het brein dit vluchtige leesgedrag wel eens als de enige juiste manier van lezen, kunnen adapteren.

Toch zie ik het persoonlijk niet somber in. Uit de recensies en commentaren op mijn debuutroman ‘Alea’ wordt duidelijk dat de mensen zich herkennen in Odiels worsteling, dat ze haar graag helpen om de geheimen op het eiland te ontrafelen. Ze zijn trots op hun rol als ontdekker van de tussen de regels in verstopte boodschap. Ze zijn ontroerd, verward, geschokt en geraakt. Daar kan je als schrijver, in opperste dankbaarheid, alleen maar uit concluderen: ‘Alea’ heeft de perfecte lezers!

Klik hier voor mijn recensie van Alea.

Let op:
Aan deze column is een winactie gekoppeld!